zaterdag 14 december 2013

Als Jantje bij paaltje komt

“Dag meneer de koekepeer.” In een lollige bui begroet ik de man soms zo als hij thuiskomt. “Dag mevrouw de koekepeer” groette hij me gisteren terug. Ik vergat hem bijna te verbeteren omdat ik meteen in de lach schoot. Maar dochterlief vertelde papa ondertussen dat meneer de peer wordt toebedeeld en mevrouw als pauw wordt aangesproken.

Taal is altijd in beweging. Lees eens een tekst van meer dan 50 jaar geleden, dan staan daar vast allerlei woorden in die wij nu niet meer gebruiken, of anders schrijven. Dus kunnen we zelf ook een steentje bijdragen aan het veranderen van taal. Misschien is ‘het probleem’ over zoveel jaar wel ‘de probleem’, ‘dit huis’ is ‘deze huis’ of maakt het over enkele jaren helemaal niet meer uit of ik welk, welke, deze, die, dit of dat gebruik.

De uitdrukkingen, gezegdes en spreekwoorden, die zijn het leukst. Het is knap als je niet in Nederland geboren ben en je weet ze te gebruiken, of ze om te buigen tot iets wat niet helemaal klopt, maar wel begrijpelijk is. Helemaal leuk wordt het als er ook nog een verhaal bij wordt verzonnen…

Neem Jantje. Jantje is een echt Nederlands jongetje. Niet-native speakers van het Nederlands kennen Jantje uiteraard ook. En puntje, ja die is ook wel bekend. Maar puntje is toch niet zo beroemd als Jantje. Dus als je dat ene woord niet meer weet, verander je het toch mooi in een woord dat je wel kent? Zo was het niet puntje, maar Jantje die bij paaltje kwam. Het verhaal eindigde met een hele buil op het hoofd van die arme Jantje.

Tegenwind is ook zoiets. Het is toch niet zo fijn om tegen de wind in te moeten? Dan geef je toch iemand de wind van achteren? Of was dat nou weer niet de bedoeling? En als iemand het op zijn rug kan schudden is het meteen twee in één. Waarom ‘Hij kan het schudden’ of ‘Hij kan het op zijn buik schrijven’ zeggen als het met één enkele zin ook begrijpelijk is.

Welke zin of uitdrukking, welk spreekwoord zal ik de man nu eens gaan leren? Ik ga een lijstje maken. En dan verheug me nu al op de verhalen en creatieve veranderingen die hij straks weer aanbrengt. Wordt gevolgd, achtervolgd, nee: vervolgd ;)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten