2015...geef mij 10x5!!!

Dat is dan gedeeld door vijf. Een jaartal delen door vijf. Wat krijg je dan? Ik haat rekenen, dus vraag het me niet. Nou goed dan, ik ben er zelf uiteindelijk aan begonnen. De uitkomst is 403. Geen heel mooi cijfer als uitkomst. 2015 gedeeld door 5. Dat heb ik snel even ingetoetst op de rekenmachine. Dit jaar, het is het jaar dat ik...10x5 en dat gedeeld door 5 is 10. Mooier dan 403. Nou ja, dat is het!

Wat ik precies wil zeggen? Ik weet wel wat, maar nog even niet heel goed hoe. Het is vreemd dat je vele jaren van je leven doorbrengt met de gedachte: als ik eenmaal een halve eeuw oud ben, nou, dan ben ik écht oud! Volgens mij denkt iedereen zo gedurende de eerste helft van zijn of haar leven. Er dus van uitgaande dat iedereen 100 wordt... Was het maar zo, dan hadden we zekerheid. Maar ook meer saaiheid.

Nu het jaar is aangebroken waarin het écht staat te gebeuren, nou, dan ben ik eigenlijk best een beetje trots... Alsof 'trots zijn op je leeftijd' iets is waar je voor gekozen hebt. Het is meer dat ik zo denk van: iedereen die jonger is en denkt dat 50 jaar oud is, moet dat eerst nog maar zien te bereiken. Je kunt het dan wel niet kiezen, maar wel ernaar streven, toch?

Konden we maar kiezen hoe oud we werden. Mijn ouweheer heeft de leeftijd van een halve eeuw nooit bereikt. Iedere ziel zal de dood proeven, zeg maar. Dat staat in het 'Grote Boek'. Wie zei er ook weer dat het een k...-boek was? Vriendje van?

Wat bazel ik nou allemaal? Waarom zeg ik het niet gewoon en ronduit? Ik ben geboren in 1965. Het is 2015. Ik word dit jaar dus 50. Mijn gezin bestaat uit vijf personen. Wat heeft er nog meer het cijfer 5? Het draait dit jaar gewoon om het cijfer 5. Geef me de vijf!

#... wordt vervolgd...

Hij wiens naam niet genoemd mag worden, wordt vervolgd. Wie? Ik bedoel natuurlijk niet die ene tovenaar, maar je-weet-wel, die met die geblondeerde haren. Het is gewoon geinig om hem gelijk te stellen aan de barre slechterik uit de Harry Potterfilms. En dan ook net te doen of hij dezelfde akelige dingen heeft gedaan. Als hij het kon, zou hij het doen. Bliksemschichtjes op voorhoofdjes van kleine Marokkaantjes toveren en zo. Of andere kunstjes. Bij de kleintjes beginnen, dan worden het nog veel sneller minder, minder...

Hij wiens naam niet vermeld mag worden. Het mag ook echt niet he, als je dat maar weet. Hoezo? Is dat haram dan of zo? Nee hoor, dat is het niet. Ik heb alleen gemerkt dat je-weet-wel inclusief naam gewoon niet zoveel wordt genoemd en besproken in de moslimgemeenschap. Zo van: je kunt je beter bezighouden met belangrijker zaken. Daden verrichten die je geloof versterken. Goed doen aan wezen en armen. I de moskee wordt ook aangespoord vooral niet boos te worden. Hij krijgt zijn loon nog wel insha Allah. Dat soort dingen. Maar of dat wat uithaalt? Ik denk dat het wat aan de passieve kant is. We hebben als mensen toch een eigen wil gekregen om er iets aan te doen? Waarom lijkt het dan weer of er te weinig wordt gedaan? Blijkt nu toch dat het wel wat uithaalt. Er gebeurt eindelijk weer wat.

Ik weet wel wat ik zou doen. Als ik de kans kreeg dan. Mij een keertje uitleven. Ook al weet ik dat het nooit zal gebeuren. Met je-weet-wel in de boksring. Reken maar dat ik als overwinnaar uit de strijd kom. Want ik ken minstens tien Japanse woorden, waaronder karate. Ook heb ik een conditie van heb ik jou daar. Daar kan je-weet-wel vast niet tegenop. Hoewel je hem toch niet moet onderschatten. Hij met zijn opgesloten leven heeft een bunker, body guards en vast ook een personal trainer. Dus dan doet hij naast de kunstjes die hij beoefent vast aan de ëén of andere vechtsport. Kung fu hocus pocus of zoiets. Zie je het al voor je? Je zal nooit weten of hij echt getraind is. Of dat hij naar de hogeschool voor toverkunsten gaat bijvoorbeeld. Dat houdt hij natuurlijk geheim...

Eerlijk gezegd denk ik dat die hele vervolging weer niets zal uithalen. Hij komt er gewoon weer mee weg, wat ik je zeg. Misschien heeft hij er zelfs voor betaald met onze belastingcenten. Lekker profiteren van alle publiciteit die het oplevert. Mooie kunsten weer. Hij die steeds meer stemmen krijgt. Hij wiens naam weer veel genoemd en vermeld zal worden...

Even roddelen

Niet allemaal tegelijk! Ik weet het. Deze titel is net als honing waar een zwerm bijen op af komt. Want mensen houden nou eenmaal van roddelen. Sorry, maar dat is haram hoor. Het mag dus niet. Roddelen is zo erg, als je het doet is het of je het vlees van je broeder tussen je tanden hebt. Aldus een overlevering van ruim 1400 jaar geleden. Wat? Mensenvlees? Kannibalisme!

Ik persoonlijk vind dat roddelen opzettelijke kwaadsprekerij is, met als doel er zelf beter van te worden ten koste van een ander. Wow! Mooi bedacht vind ik zelf. Dus zomaar kletsen over een ander met een ander doel? Vlees? Doe mij maar een stukje kip in een rijstgerecht. Meer niet.

Roddelen, ik raak er niet over uitgepraat. Mijn eerste dagen aan het werk bij de ING. Een collega van Marokkaanse afkomst zei tijdens de lunch tegen me: "Dom van je dat je verteld hebt dat je Marokkaans spreekt." Ze had me zelf nog wat laten zeggen ook, om zeker te weten dat ik het echt kon. "Je kan heel veel aan de weet komen als je het niet zegt. Roddels en zo. Jammer he?" Ja, echt, dat vond ik zelf ook. Wie weet zou ik ooit nog een nieuwe kans krijgen...

Deze week ben ik niet zo dom geweest als toen. Ik ben undercover gegaan. Met hoed, zonnebril, lange regenjas en krant. Misschien zie je me nog een keer... Nee hoor, ik heb me ingeschreven bij een sportschool 'ladies only'. Midden in Slotervaart. Dan weet je welk publiek daar komt. Hallo, wie of wat, dat ga ik niet uitleggen hoor! Ik ga het roddelgehalte testen. Best wel een stout plan eigenlijk. Maar wel leuk om te doen. Ik ben benieuwd wat ik te horen krijg. Óf ik wat te horen krijg. We gaan het meemaken. Als ik mezelf dan maar niet verraad...

Iedere glimlach is liefdadigheid

Het is al een tijd niet meer gebeurd. En het zal denk ik ook niet meer gebeuren nu het is zoals het is. Mis ik het? Vind ik het erg? Ja en nee. Zoals er aan iedere kant een voor- en nadeel kleeft.

Niet dat ik erover had nagedacht toen ik de stap nam. Het kwam gisteren ineens in me op bij het openen van de post. 'S.O.S. Marokko' stond er op het voorste vel. 'Winteractie voor Syrië' zag op het tweede papier staan. Natuurlijk kijk je dan of je wat kunt missen. Wij hebben geen last van overstromingen zoals in Marokko. Ook lijden we geen kou en hebben we geen honger, zoals vele mensen elders in de wereld. Dan geef je, voraal nu...

Dit deed me denken aan wat me zo vaak is overkomen, maar nu al een tijd niet meer. Sinds ik mijn hoofd niet meer bedek spreken ze me niet meer aan. De mensen buiten die zeggen iets nodig te hebben. Of die de weg willen vragen. Bij de supermarkt gebeurde het, maar ook gewoon op straat. 'Fi sabil ilah' ging daar meestal aan vooraf. Omwille van Allah. Een beetje geld, iets te eten. De weg vragen. Bijna alsof met het hoofddoek dragen ook meteen op je geschreven staat dat je meer aan liefdadigheid en hulp geven doet dan iemand zonder. Eerlijk? Ja echt!

Vind ik het leuk dat het nu anders is? Dat mensen me nu niet meer aanspreken? Of zeggen iets nodig te hebben? Soms niet. Mensen vroegen me zomaar op straat naar de dichtsbijzijde moskee of halal eetgelegenheid. Dat leverde mooie gesprekken op. Het gaf me het gevoel dat ik iets kon betekenen. Maar het maakte me soms ook boos. "Mooie moslim ben je" kreeg ik een keer te horen toen ik niets gaf. Nou zeg! Alsof ergens een teller staat die precies ziet hoeveel en hoe vaak je aan liefdadigheid doet of iemand helpt. Alsof een keer "nee" meteen alles naar beneden haalt. Pas op hoor!

Gelukkig wordt ook iedere glimlach beschouwd als liefdadigheid. Dus wat doe je dan? Makkelijk. Glimlachend door het leven gaan...

Decembermaand: verplicht meedoen

Drie gezinsleden in één maand jarig, en dan nog kerst en oud en nieuw erbij, dat is toch één en al feest en gezelligheid? Ja hoor, het is goed. Maar nee, ik ben altijd blij als het eenmaal januari is. Om nog maar niet te spreken van wat het allemaal kost. Laten we gewoon doen zoals we altijd doen, zonder poespas, slingers, toeters en bellen. Zo heb ik het nou eenmaal het liefst. Hoewel het leuk is om cadeautjes te geven en die taartjes en die oliebol er wel in gaan...

"Ramadan doet mij een beetje denken aan kerst, maar dan een hele maand lang." Dat zei iemand die voor het eerst meedeed met het vasten in die maand. Die vergelijking vond ik wel leuk. Want het klopt dat je aan die maaltijden iedere avond een hoop werk hebt en het heel gezellig is. Net als met de kerst. Hoewel dat allemaal wel afhangt van je thuissituatie en de middelen die je hebt. Veel mensen op de wereld hebben dat allemaal niet. 

In gedachten reis ik even naar Marokko. Mijn eerste keer daar tijdens de ramadan. 's ochtends wil ik brood kopen voor de kinderen die nog te klein zijn om te vasten. Geen brood te koop, dat kan pas 's middags, want het is ramadan. Ook als je als volwassene niet kunt vasten wegens menstruatie of ziekte, kun je niet openlijk gaan eten. Ter afsluiting van de maand zijn alle winkels gesloten. Alles is er helemaal op ingericht. Je doet gewoon mee, of je het wilt of niet.

Terug in Nederland. De maand van sinterklaas, kerst en oud en nieuw is hier al niet anders. Je krijgt een speculaaspop of chocoladeletter op je werk. Je hebt twee dagen vrij, daar heb je geen keuze in. Overal waar je gaat word je herinnerd aan inkopen doen en feest vieren. Op oudejaarsavond kun je niet vroeg naar bed als je wilt, omdat je niet kunt slapen van het geknal. Alles is er helemaal op ingericht. Je doet gewoon mee, of je het wilt of niet.

Hoe zat het nou met die achterliggende gedachte? Kwam dat niet ook met elkaar overeen?

Hond

Nu poes aan de beurt is geweest, mag hond ook aan bod komen. Ik heb een kans voorbij laten gaan. Jammer maar helaas! Het ging ook zo snel en er was geen mogelijkheid er rustig over na te denken. Ken je dat? Had ik maar dit of dat gezegd...

Je zult zien, als je het voornemen hebt om het een volgende keer anders te doen dan komt die gelegenheid er toch niet. Zo gaat het nou altijd en dat is voor iedereen herkenbaar. Ja toch? Goed, dan maak ik bij deze van de gelegenheid gebruik. Beter kan eigenlijk niet.

Het ging zo. Mijn oudste twee kinderen waren hooguit drie en zes jaar oud. We liepen door een smal straatje hier in Amsterdam West. Ineens schoot er een hond al blaffend uit een portiek. Mijn kinderen schrokken en zetten allbei een keel op. Het baasje, een mevrouw, kwam met nog een andere vrouw het portiek uit. Met haar Amsterdamse accent zei ze op een norse toon tegen de andere vrouw: "Zie je, zo gaat het nou altijd. 'Ze' vinden een hond onrein. Dat mogen 'ze' niet aanraken. Het lijkt of je hier geen hond meer mag hebben."

Jammer, echt jammer. Om meerdere redenen eigenlijk. Ten eerste, omdat ik de kans voorbij heb laten gaan. Ik had die mevrouw vriendelijk kunnen aanspreken. Kunnen zeggen dat mijn kinderen alleen geschrokken waren. Maar toen stond ik waarschijnlijk ook niet stevig genoeg in mijn schoenen. Dus ik liep door. Ten tweede, het onbegrip. Hond onrein? Een hond is helemaal niet onrein, in die zin dat een hond onderdeel is van de schepping. En ten derde, ik had mijn kinderen helemaal nooit verteld dat een hond een dier is waar je niet aan mocht komen, waar je bang voor moet zijn of dat niet 'schoon' is. En ten vierde, ten vijfde en ten zoveelste. 

Ach mevrouwtje, het is nu al zo lang geleden dat ik niet meer weet hoe u eruitziet. Want ik weet nog wel in welke straat u woont en dan had ik met u kunen praten. U had wel even op de koffie mogen komen, zodat ik het uit kon leggen. Zonder uw hond dan wel, want niet alleen heb ik een kat in huis die dat vast niet leuk vindt, een hond mag niet bij mij in huis komen. Waarom? Een hond heeft de functie om te waken en is dus niet voor in- maar voor om het huis. Een zeer nobele functie, vindt u ook niet? Net zoals ieder onderdeel van de schepping een functie heeft. En daarnaast, een hond likt aan alles en dat in je huis hebben is niet hygiënisch. Een hond mogen we best aaien, en daarna moeten wij onze handen wassen. Maar dat doen we ook allemaal voordat we gaan eten of nadat we naar het toilet zijn geweest, dus zo vreemd is dat niet. Ziet u wel, het is simpel. Dat u een hond wél in uw huis neemt, is uw eigen keus. Wat bedoelde u trouwens met 'ze'? Ik versta Nederlands hoor! Ik ben zelfs 'gewoon' Nederlands. Of bedoelde u iets anders?

Die kans, die komt niet nog een keer. Maar hopelijk is dit dan wel een manier om het duidelijk te maken. Aan meer mensen dan alleen die ene mevrouw. Wie weet leest ze dit ooit nog een keer...

Mevrouwtje anti islam

Ze hield van schrijven, dat was wel duidelijk. Dat ze ook van onderzoeken en spitten hield, merkte ik tijdens het lezen van haar brief. Ik stond al jaren niet meer in het telefoonboek, maar ze had gewoon mijn adres gevonden! Had ze niets te doen of zo? Ze was een oma, begreep ik uit haar brief, dus waarschijlijk had ze tijd genoeg om de dingen te doen die ze deed. Nou, ik heb ook wat meer tijd dan voorheen, omdat ik nu geen betaalde baan heb. Dus kan ik erover schrijven.

Het was december 2001. Ik was 36 en werkte mee aan een interview voor het Parool. Twee andere tot de islam bekeerde vrouwen werden ook geinterviewd. Ik kwam met een foto die de hele pagina vulde in de bijlage. Dat heb ik geweten. Ik kreeg hele leuke reacties van de mensen om mij heen en op mijn werk. Sommige moslims waren het er niet zo mee eens dat ik met naam en herkenbaar op de foto in de krant stond. Dat spraken ze niet echt uit, maar ik merkte het door de vragen die ze erover stelden. Een paar keer werd ik herkend op straat. Dus toen ik ook nog die brief ontving van die mevrouw begon ik wel een beetje bang te worden. Niet dat ze dreigde of zo. Maar haar toon was wel zo van: zijn jullie gek of wat, dat jullie moslim zijn geworden? 

Als ik er nu aan terugdenk moet ik lachen. Ze was al behoorlijk op leeftijd, die mevrouw. Volgens mij al dik in de tachtig. En dan zo bijdehand, dat mag ik ergens wel. Ik hoop dat ik zelf ook zo bij de pinken ben op die leeftijd, als ik dan nog in leven ben insha Allah. Maar begrijp je dat je wereld ineens eng wordt als je én herkend wordt op straat, én iemand weet je adres te vinden? Zeker als je hoort hoeveel mensen, met welke overtuiging ook, bedreigd worden. Zodra je je profileert als 'anders dan anderen', moet je dan ook meteen bang zijn?

Haar taal was duidelijk. De islam stond voor rechteloosheid en mishandeling. Om dat kracht bij te zetten stuurde ze ook nog een artikel mee over vrouwen in Iran die stokslagen kregen. Uit haar brief bleek ronduit dat zij niet begreep dat wij voor zo'n geloof gekozen hadden. Oke mevrouwtje, u heeft uw punt gemaakt. Al ken ik zelf niemand in mijn omgeving die ooit stokslagen heeft gekregen. Ja, ik ken helaas wel vrouwen die mishandeld zijn door hun mannen. Maar daarbij ging het niet alleen om moslims. Leuk geprobeerd mevrouw, maar ik voel me niet aangesproken. Alhoewel, leuk vond ik het ook niet echt.

Vaak heb ik nadien nog dergelijk commentaar op de islam voorbij zien komen. Als je het www afzoekt op 'islam' kom je dat hoe dan ook tegen. Ook al vind ik dat vervelend, ik snap het ergens wel. De media doen nou ook niet veel om dat beeld te veranderen. Het lijkt nu zelfs alleen maar erger te worden met IS en alles daaromheen er ook nog bij. Maar ik heb ook het gevoel dat er door de moslims zelf niet veel tegen gedaan wordt. Althans, niet op grote en georganiseerde schaal. Er zijn hier en daar wel echt pareltjes onder de moslims, die wat meer belicht mogen worden naar mijn idee. We zouden één gemeenschap moeten zijn en dat zijn we niet. Anders zou de 'buitenwereld' dat toch wel merken? We hebben ook te weinig zelfkritiek. We komen te weinig met onze wereld naar buiten. We zijn passief. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Dat vind ik echt jammer. 

Ruim een jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven van mijn blog. Ik hoop dat ik daarmee een klein verschil kan maken. Want hoe standaard het ook is dat ik het schrijf, verandering begint bij jezelf...

Ben je een Marokkaan of een Nederlander?

25 jaar Moslim in Mokum. Was het maar waar dat ik al zo lang deze blog had! Dan stel je wel een mooie bundel samen. 25 jaar geleden zaten we nog niet eens op het www. Op het werk kwam dat pas begin jaren '90 geloof ik.

25 jaar geleden kwam hij als Moslim in Mokum. Niet wetende dat hij ooit gebruikt zou worden voor het schrijven van een blog met die naam. En dat Amsterdam ook wel Mokum wordt genoemd, vergeet hij meer dan eens. Het was Europa waar hij naartoe ging als Marokkaanse jongeman van 21 jaar oud. Europa, Nederland, Amsterdam.

Toen ik hem leerde kennen was hij net 5 jaar in Nederland. Als je het wilt weten: het was liefde op het eerste gezicht daar bij het concert van Cheb Mami in de Melkweg. Een 'harame' plek, zou de meest strikte moslim zeggen. Moslim was hij, zei hij toen al vrij snel tegen mij. 

Hij had net zijn Nederlandse paspoort toen ik hem ontmoette. "Ben je een Marokkaan of een Nederlander?" vroeg ik hem toen. "Een Marokkaan." zei hij. Ik was teleurgesteld. Foei! Je hebt eindelijk zo'n 'felbegeerd' paspoort, dan weet je toch welk antwoord je moet geven? Leuk vond ik dan wel weer dat hij bij een WK wedstrijd Nederland-Marokko voor de

oranje leeuwen was.

Vaak heb ik dezelfde vraag nog gesteld. "Ben je een Nederlander of...?" Ik heb ook met spanning het moment afgewacht waarop ik kon zeggen: nu ben je langer in Nederland dan dat je ooit in Marokko hebt gewoond. 

Dit jaar is hij dus 25 jaar in Nederland. En het antwoord op de vraag die ik al vele malen heb gesteld is nu anders dan de eerste keer dat ik het vroeg...

De tweedeling

Je voelt het wel maar je ziet het niet. Of nee, ík voel het, ik zie het niet maar ik merk het wel. Maar of anderen hetzelfde ervaren? Wat? De tweedeling. Die is er, of we het willen of niet. Eigenlijk zou het niet zo moeten zijn.

Ik merkte het toen ik 'het ding' ging dragen en toen ik hem afdeed. Wat 'het ding' is? Ik blijf de benaming leuk vinden. Omdat mensen die me kennen meteen weten waar ik het over heb. Maar anderen? Nou goed, die hoofddoek dan. Zelf prefereer ik de benaming hoofdbedekking, als je dat maar weet! 

Toen ik ermee begon, merkte ik dat de ene 'groep', de moslims dus, enthousiast reageerde. Sommige zusters in de islam feliciteerden me zelfs. Het is fijn om daardoor het gevoel te hebben dat je ergens bij hoort. Maar dat zou toch niet bepaald moeten worden door een stukje stof, toch? De andere 'groep', de niet-moslims dus, bleef veelal stil. Sommige mensen hadden een opmerking, soms leuk en aardig, maar ook een paar helemaal niet zulke fijne geluiden kwamen aan mijn weggestopte oren voorbij. 

Toen ik ermee stopte was het precies andersom. De moslims bleven veelal stil op een enkeling na, de niet-moslims reageerden verbaasd, enthousiast, nieuwsgierig, geïnteresseerd en nog veel meer. Al die aandacht is wel leuk natuurlijk. Maar het laat wel vraagtekens achter. "Interesse" zei iemand nog tegen me toen ik het hardop uitsprak? Maar waarom is in de ene situatie de ene kant dan stil en in de andere situatie de andere kant? Zijn er dan twee kanten, twee kampen misschien zelfs?

Niet vreemd misschien dit, niet duidelijk zichtbaar, toch wel aanwezig...

Sorry dat ik je gekwetst heb

Hoe kon dat nou dat ze haar excuses aanbood? En ik had nog wel zo duidelijk laten weten hoe leuk ik het vond wat ze had gezegd. Ze zei het zo openhartig en zo eerlijk. Had ik iets verkeerd gedaan in mijn communicatie? Was ik zelf niet eerlijk genoeg geweest?

Ik herinner mij iets wat ik al zo vaak heb gehoord. Een standaard opmerking die eigenlijk altijd wordt gebruikt als je weg wilt gaan wanneer je op bezoek bent geweest. Bij Nederlandse mensen zul je het niet horen. Maar bij Marokkanen wel. Het gaat zo van: "Het spijt ons als we iets hebben gedaan dat niet leuk was, of als we je gekwetst hebben". Alleen is die zin niet zo lang in het Marokkaans. Die telt slechts één woord. Kun je nagaan...

Zou je het zeggen als het zo was? Dat je gastvrouw of -heer iets gedaan heeft dat je niet leuk vindt of wat je gekwetst heeft? Nee toch? Waarom is het dan dat die vraag wordt gesteld? Toetsing? Om waardering vragen? Of gewoon als uiting dat je het allerbeste wilt doen voor diegene die op bezoek is geweest? Ik denk dat het om het laatste gaat. Ja, dat weet ik wel zeker. 

Ze zei het dus alleen omdat ze zeker wilde weten dat het goed was. Dat ik niet boos was om wat ze had gezegd. Niet omdat ik zelf iets verkeerd had gecommuniceerd. Ik kon me onmogelijk gekwetst voelen. Want het was gewoon leuk en heel origineel. Niemand anders zei wat zeij had gezegd. En het was gewoon prima zoals het was!

Abla zus is bang voor poes

Kijk dit is hem nou, Tommie. Onze IJsselsteinse boerenkat op onze mocrobank. Echt een schatje. Die wil je wel aaien, toch? Snap jij nou dat er mensen zijn die daar bang voor zijn? Natuurlijk zijn die er. En vooral onder de Marokkanen en Turken heb ik gemerkt. Hoe zou dat nou komen? Ik vraag het me af...

Abla zus kwam op bezoek. Ik was zo blij dat ik een kat in huis had. Speciaal voor abla. Nou, niet voor abla in huis genomen, maar voor het idee nu even wel dan. Want ik wist hoe bang ze is voor muizen. En muizen, ja die zijn er hier ontzettend veel in dit oude huis. Dus abla zus kon gerust zijn. Maar helaas, ze werd op de trap al bang toen ze Tommie in het oog kreeg.

Hoe het kan weet ik niet. Dieren schijnen het altijd te voelen als een mens bang voor ze is. En dan moet je net een kat als deze hebben. Die springt gewoon op je. Tijdens het bezoek van abla zus mocht Tommie helaas niet in de woonkamer. Achteraf maar niet verteld dat hij het mooie plantje dat abla cadeau gaf, had omgegooid. Niet kapot, gelukkig. Maar daarna wel weggezet. Heel hoog en onbereikbaar voor Tommie. 

Waarom het nou is snap ik nog steeds niet. Want het lijkt erop dat men in bepaalde culturen gewoon bang is voor dieren in huis. Of ze gewoon niet wil. Hond snap ik dan nog. Want vanuit islamitisch oogpunt mag je geen hond in huis hebben, alleen om het huis. Maar kat? Poes? Nee kat en poes mogen gewoon in huis wonen. Waarom dan toch?

Toch maar even gevraagd aan abla zus. "Waarom ben je bang voor Tommie?" "Nou, het is een dier, hij kijkt als een dier." was het antwoord. Nee, daar kan ik niks mee. Sorry abla, geen excuus. Gewoon tanden op elkaar volgende keer en niet bang zijn. De man (die overigens niet bang is voor Tommie) ook nog gevraagd: "Hoe kan het dat...?" "Nou, de meesten vinden het gewoon niet kunnen, een dier in huis. Een woning moet onberispelijk zijn, zonder sporen van dieren." Kan ik wat met dat antwoord? Een echte reden vind ik het niet. Want ook met dieren in huis kan het toch gewoon schoon en zuiver zijn? Zuiver en vrij van muizen, dat in ieder geval. Met onze Tommie.

Ik vraag het me af, vraag het me nog steeds af...

Islam moeilijk?

Natuurlijk had ik even kunnen kijken toen ik er voor het eerst naar binnen ging. Het was een nogal vreemde gewaarwording, die mij zomaar deed binnenvallen en de vraag liet stellen. "Is dit halal?" Alsof 'dit halal' iets was wat in de lucht hing. Maar ze wisten uiteraard wel wat ik bedoelde.

Jarenlang was er een Nederlandse poelier op die plek. En ineens zag ik, toen ik er langs liep, dat er een Marokkaan achter de toonbank stond. De voorkant van de winkel was allang aangepast, zag ik later. 'Islamitische poelier' stond er, met nog wat tekst in het Arabisch. Koren op de molen van jeweetwelwie schiet nu eventjes door mijn hoofd. Kan ik daar nog een keer over uitgeschreven raken? Eenmaal de smaak te pakken... 

Dus de Marokkanen nemen de winkels over. Alles wordt nu halal. Nou ja, ik hoorde sowieso dat veel slachthuizen inmiddels islamitisch zijn. En die leveren ook aan de echte Hollandse slager. Maar of de praktijken die daar worden uitgevoerd zo islamitisch zijn, weet ik niet. Ik heb daar weleens iets over gehoord dat op iets anders wijst. Maar dat komt misschien nog eens aan bod.

Ik kwam dus binnen bij die kersverse islamitische poelier 'Kiplekker' hier in Amsterdam West, enkele jaren geleden. Een jonge Marokkaan, zo bleek het, had de zaak overgenomen van de Nederlandse poelier die met pensioen was gegaan. De gepensioneerde ondernemer kwam daar nu wekelijks boodschappen doen en een praatje maken. Hij deed dan alsof het nog steeds een beetje zijn eigen winkel was. Leuk en gezellig toch?

"Vind je de islam moeilijk?" vroeg hij, toen ik even in de winkel rond had gekeken en had gezegd wat ik wilde kopen. Hij kon aan mijn neus zien dat ik Nederlands was, maar vroeg het toch ook nog even. "Nee, de islam is niet moeilijk, de mensen maken het moeilijk" rolde het zonder enig nadenken uit mijn mond. "Juist", was zijn goedkeurende reactie.

Vaak denk ik nog aan dit gesprek en over deze woorden. Ik wilde dat het vaker voorkwam dat ik achteraf weet dat ik precies het juiste heb gezegd. Eenvoudig. Makkelijk. Kort maar krachtig. De islam is niet moeilijk. Geen enkele godsdienst is moeilijk. Het is wat de mensen ervan maken en elkaar aandoen, waardoor het moeilijk wordt gemaakt. Waardoor er zoveel ellende ontstaat. 

Was alles maar zo simpel, zo makkelijk...

Vermoord om het woord. Daar zijn geen woorden voor.

He bah, dacht ik vorige week. Het is tien jaar geleden dat hij werd vermoord. In mijn eigen stad nog wel, mijn Mokum. Als moslim in Mokum met de gelijknamige blog word ik dan toch geacht daar iets over te schrijven, of niet? Maar wat dan? Ik heb gewacht en gedacht. Want vermoord om het woord, daar zijn geen woorden voor...

Laat ik eerlijk zijn. Ik mocht hem niet. Zijn maniertjes niet, zijn geitenpraatjes ook noet. Mijn buurvrouw, die hem een keer ergens zag, zei me dat hij vrouwen met zijn ogen uitkleedt. Maar dat geeft niemand enig recht... Stop je oren en ogen lekker dicht, dat deed ik ook. Als de één het recht heeft te zeggen wat hij wil, heeft de ander de mogelijkheid ernaar te luisteren of zich af te wenden. Zo moeilijk is dat niet. Behalve één keer dat geitenhedoe heb ik er dan ook weinig 'last' van gehad. 

Ik weet nog heel goed waar ik was toen ik het nieuws hoorde. Het was op mijn werk en de radio stond aan. De collega tegenover mij herhaalde het en vervolgens waren we stil, heel stil. Tijdens die stilte dacht ik: "als het maar niet...als het maar geen moslim is die het gedaan heeft". Maar ja, zoals iedereen weet, het was wél een moslim. En ook nog eens een Marokkaan. Erger kon het volgens mij toen niet.

Mohammed B, zo heet hij. Ik geloof dat een groot deel van de Marokkanen in Nederland wel iemand kent met die naam. Wij ook. Alleen de persoon die wij kennen met die naam woont in Marokko. Mohammed uit Slotervaart, het stadsdeel aan de andere kant van het park. Het komt dan wel heel dichtbij als je wellicht die en die kent van wie de buurman die is en dat is de oom van. Of iets dergelijks. 

Mohammed, dat betekent 'De veel geprezene'. Dat is een naam, een titel meer, die krijg je niet, die moet je verdiend hebben. Vermoord je iemand, om wie of welk woord dan ook, verdien je die naam dan? Eigenlijk hoef ik er nu niet veel meer over te zeggen. Want vermoord om het woord, dat betekent dat je moet uitkijken wie of wat je ook bent. Dat vind ik nou het allerergste. Als er zoiets gebeurt moeten er daarna toch betere tijden aanbreken? Dan moet iedereen toch iets geleerd hebben? Nu lijkt het of er in en met die zin, dat woord en na tien jaar en zoveel dagen nog niets is veranderd... 

Waarom 'Waarom?'; fout is...

"Het is fout" schreef iemand in reactie op mijn blog 'Waarom?' "Want 'Waarom?' houdt eigenlijk in dat je je moet verantwoorden voor iets wat je eigen keuze is. Dat gaat toch niemand iets aan?" Dat klopt. Maar toch heb ik die vraag al zo vaak gesteld gekregen. In het begin, tijdens en erna. Waarom moet men zich verantwoorden voor iets, dat verder geen invloed heeft op wat dan ook? Behalve dan misschien het vinden van een baan. Of is er nog meer?

Ik weet niet of er meer is. Het zou wel leuk zijn als ik het wist. Maar ik weet wel dat als ik mezelf de vraag stel, ik zelfs nu nog steeds niet heel precies het antwoord in één zin kan samenvatten. Dat wordt oefenen, want ik heb wel 1.000 antwoorden, lijkt wel. Laat ik het eens proberen met maar één...

..om me van binnen sterk te voelen. Dat kun je doen door ermee naar buiten te komen. Laten zien waar je voor staat. Het uitdragen. Dat was de reden waarom ik mijn hoofd en de rest van mijn lichaam, behalve gezicht en handen, ging bedekken. En waarom ik 'ineens' besloot mijn hoofd niet meer te bedekken? Precies het omgekeerde eigenlijk. Omdat ik me sterk genoeg voelde. Het moest van binnen goed voelen. Uitdragen was niet meer belangrijk. Duidelijk toch?

Zelf vind ik 'waarom' eigenlijk niet fout. Hoewel het soms wel heel direct over kan komen als iemand de vraag stelt. En dan weet ik het ook even niet meer. Maar 'waarom' betekent ook dat er een bepaalde interesse is. Dat is toch leuk? Daar houden we het dus gewoon op.

Heeft #geertwilders dan toch gelijk?

Nou zeg! Ik had het mezelf nog zo beloofd. Maar nu doe ik het dan toch! Maar ja, die knakker doet het zelf ook. Lekker scoren met opmerkingen over moslims, Marokkanen, islam en nog veel meer. Dan mag ik het ook een keertje proberen met zijn naam, toch? Niet dat ik het nieuws wil halen of zo. Gewoon even kijken hoeveel 'bezoekers' een blog met die naam in de titel trekt.

Natuurlijk ga ik die vent niet alleen even gebruiken en dan klaar. Mocht 'ie willen! Alles met een reden. Want zoals zoveel mensen vind ik ook dat Geert niet zo moet zeuren. Hij doet net of heel Nederland straks vermarokkaanst is. En dat wij vrouwen hier over een poosje allemaal ons hoofd bedekken. En nog meer irritant gezeik. 

Ik zal je zeggen, het gaat anders. En het is nu al aan de gang. Zomaar, zonder dat je het echt merkt. Vandaag kwam ik namelijk thuis met een mooi nieuw grijs vest. Zegt de man tegen me: "Het lijkt wel een jellaba". Nou moe! Een Marokkaans kledingstuk, gekocht bij H&M? Ik moet toegeven, toen ik wat beter keek zag ik wel wat overeenkomsten. Maar dan met een 'westerse' draai eraan. Leuk hoor! Of zal ik dat vest toch maar ruilen dan?

Dit deed me denken aan iets wat ik een keer tijdens een pauze tegen een collega zei. Ik zag het zo voor me. Islamitische, Arabische, Aziatische invloeden, die door het westen worden overgenomen. En dan gepresenteerd worden als iets nieuws, of 'eigens'. Maar dat is helemaal niet zo. En eigenlijk gebeurt dat overal. Zo zag ik een modeshow met Marokkaanse jurken, helemaal vol met westerse kenmerken. Dus ik sprak het uit: "Over twintig jaar draagt iedereen hier een hoofddoek". De collega reageerde met: "Dan krijgt Geert Wilders toch gelijk". Maar zo bedoelde ik het niet. Dat de moslims de boel hier overnemen. Want dat ziet bange Geertje voor zich denk ik. Nee, ik zag zo voor me dat die hoofddoek ooit, ergens, gebruikt gaat worden om in het modebeeld te verschijnen. En dat het dan net lijkt of het iets nieuws is. Terwijl de oorsprong dan komt uit de islamitische hoofdbedekking. Het bewijs is mijn jellabavest. Reken maar dat ik ga opletten of het gebeurt. En dan spreek ik het ook meteen uit: "Zie je wel?"

Of die doodgeverfde aandachtstrekker gelijk heeft? Nee, hij heeft zeker geen gelijk. Hij moet er niet zo'n punt van maken. Het in zichzelf laten oplossen. Mensen laten mengen. Eens kijken wat voor moois daar allemaal uitkomt...

Een Marokkaan mag het wél, een Nederlander niet

Ik moest lachen toen ze het zei. Het kwam ook uit haar mond alsof het een grap was. Maar ik weet dat de Marokkaanse grappen eigenlijk altijd serieus bedoeld zijn. Je kan niet rechtstreeks harde kritiek geven. Je zegt het als grapje. En hard was het niet eens. Maar als een Nederlandse vrouw het had gezegd, grap of niet, dan was ik boos geworden...

Ze was één van de eersten die me zag op het schoolplein. Ze zei: "Dat had je al veel eerder moeten doen". "Huh?" dacht ik later. Dat had ik niet verwacht. Omdat ze Marokkaans was. De meeste andere Marokkanse vrouwen zeiden namelijk niets toen ze het zagen. Maar zij wel. 

Later zei ze nog iets anders waar ik steil van achteroversloeg. Niet letterlijk natuurlijk. Ze vroeg eerst: "Hoe lang heb je dat ding gedragen?" 'Dat ding' zei ze hè, ze zei niet eens de naam. "Nou"? "Bijna 18 jaar" zei ik. "Dan heb je 18 jaar van je leven verpest" lachte ze. Boem!

Als een Nederlandse vrouw dit had gezegd, was ik niet gaan lachen. Dan had ik naderhand niet meer met haar gepraat. Was ik misschien weggelopen of weet ik hoe ik had gereageerd. Dan had ik het domweg niet leuk gevonden, omdat ze het niet had mogen zeggen. Maar omdat ze Marokkaans was, vond ik het leuk. En mocht ze het wél zeggen. Hoezo? Je moet toch iedereen gelijk behandelen? Dat lijkt wel discriminatie! Tsja, hoe dat zit vraag ik me nou ook steeds af!

Ze is Marokkaans, dus dan wordt ze geacht iets van haar achtergrond te weten. En aan de hand daarvan haar keuze te bepalen. Overigens draagt deze vrouw 'dat ding' zelf niet. Maar dat was vast al duidelijk. Maar was ze Nederlands en had ze het gezegd, dan had ze zich wat mij betreft eerst mogen laten informeren voor ze de uitspraak deed. Alsof ik precies weet wat er in haar hoofd zit. 18 jaar van mijn leven verpest? Dacht het niet! Tsssss. Grapje ;)

Grenzeloos verliefd

Ik zag een keer een programma op tv. Dat begint alsof ik nooit een programma kijk. Dus, ik zag een keer... Het heette 'Grenzeloos verliefd'. Aantrekkelijk. Daar had je een Nederlands meisje, dat smoorverliefd was op haar prins uit Marokko. Kwam de moeder in beeld, die zei: "Ik ben blij dat hij haar niet met een hoofddoekje op laat lopen". Nou, zie je wel? Ik zag het zelf op tv! Dus als ik lekker kort door de bocht denk, dan denk ik toch mooi dat dit beeld hier in het algemeen heerst: stel je toch eens voor dat je dochter thuiskomt met iemand die moslim is dan, ja dan...

Het blijft dus voorlopig nog wel even over het uiterlijk gaan hoor! Waarom ook niet? Het oog wil ook wat, en zo is het! Die jongen zag er ook best knap uit. Maar goed, als het over de islam gaat, gaat het bijna altijd ook over de hoofdbedekking, eerlijk is eerlijk. 

Zal ik je nog wat vertellen? Met mijn blog waarin ik schreef over het afdoen van mijn hoofdbedekking, scoorde ik de meeste bezoekers ooit. Best wel erg eigenlijk. Het voelt een beetje of men het dus leuk vindt dat hij af is. Terwijl ik nog steeds heel veel respect heb voor vrouwen die hem dragen. En hem zelf ook lange tijd met trots heb opgehad. Dus als het echt iemands eigen keuze is, dan vind ik dat prachtig.

Iemand nuanceerde mijn mening wel een beetje, door te zeggen: "Het is interesse waarom het zoveel belangstelling krijgt". Maar ik kan het toch niet laten het even te denken hoor, en dan moet het eruit ook! Dat men er blind van uitgaat dat het opgelegd wordt. Want vrijwillig je hoofd bedekken, dat doe je toch niet? Zelf was ik vroeger ook best anti, ik geef het toe.

Eén van de eerste vragen die ik kreeg toen ik ermee begon was: "Moet dat van je man?" En één van de eerste toen ik ermee stopte: "Wat vindt je man ervan?" Dus? Wat betekent dat? Moeten is dwang, en wat de man vindt moet hij zelf weten. Dat wil ik maar even zeggen...

Waarom?

Op die vraag kan ik wel duizend antwoorden geven. Heb je even, een middag, dag, een week? Nee, doe maar een maand. Ik kan wel een boek vullen met de beweegredenen. Waarom begin je ermee en waarom hou je ermee op? Hoewel het misschien niet voor de hand ligt, is de tweede keus echt moeilijker...

Om me sterker te voelen, daarom begon ik ermee. En misschien, wie weet het zeker, omdat ik me sterk genoeg voelde, daarom hield ik ermee op. Niet met het geloven en veel van de gebruiken, nee, dat blijft aan je plakken. Dat gaat nooit meer weg. Nooit meer? Zeg nooit dat je iets nooit meer doet. Want weet jij waar je staat over negen of tien jaar?

Het proces begon eigenlijk al negen jaar geleden. Een weekendje weg met mijn gezin, ik met wapperende haren in de wind. Een hele bijzonder gewaarwording na bijna negen jaar hoofdbedekking. Een Indonesische vrouw die ik tegenkwam groette mij niet met "salaam aleikum", zoals anders vaak gebeurde wanneer er een andere moslimvrouw langsliep. Hoe kon ze het weten? Dat vond ik niet leuk. Ik vond het altijd zo fijn om om straat vrouwen te groeten, ook als ik ze niet kende. Het gaf me een gevoel van... Dat, maar ook veel andere ervaringen wilde en kon ik niet laten gaan. Terug in Amsterdam liet ik het bij het oude. Geen wapperende haren dus. 

Achttien jaar geleden is het dus al bijna dat ik de beslissing nam om ermee te beginnen. En ruim twee weken geleden hield ik ermee op. "Waarom dat zo ineens?" was de eerste vraag die ik hoorde. Ik kan je verzekeren dat het niet 'zo ineens' was. En de 'waaroms' zijn nu nog steeds niet van de lucht. Het zijn er zelfs heel veel meer dan toen, toen ik ermee begon. Het leek wel of men indertijd niet durfde, wie zal het zeggen?

In ieder geval is deze stap voor mij tot nu toe stof tot vele mooie gesprekken. Het geeft mij de mogelijkheid om te vertellen wat zich binnen in mij beweegt. Wanneer krijg je anders zo'n kans?

Niet te rijmen?

"Ik ken een vrouw" begon ze. Ik voelde het aankomen. Er ging een vraag gesteld worden. Dat vind ik leuk. Het betekent meestal dat er op een bepaalde manier van mijn kundigheid wordt uitgegaan. Zo kundig ben ik nou ook weer niet. Hoewel ik me al jaren in de islam verdiep, ben ik geen geleerde of zo. Het enige wat ik uitdraag is mijn eigen praktisch inzicht. Het mag een compliment heten dat men mij naar deze inzichten vraagt. Pff wat staat dat er formeel zeg! Nou vooruit dan maar...

"Ik ken een vrouw" ging het dus. "De ene keer draagt ze haar prachtige gekleurde lange rok en hoofddoek in bijpassende kleur. De andere keer een strakke broek en een korte bloes, ook met een kleur hoofddoek die met het geheel overeenstemt. Later kwam ik ergens een foto van haar tegen waarop ze stond met haar haren los. En zelfs zag ik een keer een foto van haar in het zwembad. Ze droeg een bikini. Dat vind ik niet te rijmen. Wat vind jij?"

Oei, Dat is een lastige! Want nu wordt er om mijn oordeel gevraagd. En ik mag in geen geval oordelen, nooit en te nimmer. Dat vind ik. Of zal ik dan toch maar...? Nee, het is helemaal niet lastig. Natuurlijk is dat niet te rijmen. Maar ja, Ik heb toch ook de keuze gemaakt om niet meer mijn hoofd te bedekken? Het verschil is alleen denk ik, dat ik er niet mee wil spelen. Als je het voor het gemak een 'spel' mag noemen.  Dan weer wel, dan weer niet. Inderdaad. Het is niet te rijmen. Fout dus. Die dame doet het niet goed. Maar zeg ik dat? "Ehm..." begon ik. 

Natuurlijk kan ik iets wel goed of fout vinden. Maar ik ben de Alwetende niet. Ik vind dat bepaalde handelingen niet passen in mijn geloof. En wat ik hoor is strikt genomen niet de bedoeling. Maar kan ik anderen tegen die meetlat aanleggen? Ik vind dat ik dat niet mag. Dame in kwestie moet lekker haar eigen beslissingen nemen. Dat doe ik ook. Er is geen dwang in religie (2:256). Dus niet te rijmen? Ja en nee. Lekker duidelijk he?

Lastige vraag dus. Ik vind het leuk als iemand op die manier geinteresseerd is in mensen. En dan aan mij vraagt hoe het zit. Maar een antwoord? Ik heb meerdere antwoorden. Zal ik nog maar een keer...?

Marokkaanse afspraak

"Je weet hoe het gaat" zei hij tegen me, toen ik eindelijk kreeg waar ik al drie dagen daarvoor om gevraagd en meerdere keren voor gebeld had. "Nou, eigenlijk niet meneer", wilde ik eigenlijk zeggen. Ik glimlachte, betaalde en liep de winkel uit. 

Waar doet het me toch aan denken? En waar maken we ons hier toch altijd zo druk om? Alles moet ook altijd precies, exact en vooral op tijd gaan. Dat wil ik ook, eerlijk. Maar als ik zoiets meemaak moet ik toch elke keer een beetje lachen. Omdat het ook een soort van spel is. Want uiteindelijk wil je toch dat hebben waar je voor kwam, of niet dan?

Vorig jaar in Marokko liet ik een sprei maken. Op de avond dat de sprei volgens afspraak klaar zou zijn was de winkel dicht. Ja hoor! Iedere avond die erna kwam was de winkel ook dicht. Wanneer was de sprei nou klaar? En wat was het verhaal van de man met wie de afspraak die gemaak was? Precies! Je weet hoe het gaat...

Enkele dagen geleden bestelde ik een heerlijke lekkernij bij de bakker waar ik steeds ramadanhapjes haal. Het zou de volgende avond om zes uur klaar zijn. Pas drie dagen later liep ik de winkel uit met de lekkernij in mijn tas. Het leukste was eigenlijk niet de lekkernij, maar de zo herkenbare ervaring. 

Volgende week vertrek ik dan eindelijk naar Marokko, waar een deel van mijn gezin al is. Hoe vaak zullen de dingen daar weer niet gaan zoals ze afgesproken zijn? Hoe vaak zal het eten weer veel te laat klaar zijn en hoe vaak gaan we ons daar druk om maken? We weten inmiddels toch allang hoe het gaat?

Vanavond geniet ik in ieder geval van een heerlijke lekkernij. Alhoewel, na een paar happen zit je al vol tijdens de ramadan. Je weet hoe het gaat...

Smurfenpak

Ik heb een nieuwe gekocht. Geen rozepaars zoals ik aanvankelijk wilde. Ook geen smurfenblauw of donkerblauw zoals ik eerst had. Er was wel zwart met goud, mijn lievelingscombi. Die neem je dan toch meteen? Zwart is wel iets te streng voor op het strand. Liever een snoepkleur of iets dat er echt sportief uitziet. Het werd iets anders. Snoep hadden ze helaas niet. 

Ik weet het nog goed. De burqini was op het nieuws geweest. Een moslima mocht er eerst niet mee het zwembad in, maar nadat ze het nieuws had gehaald mocht het wel. Natuurlijk wilde in er ook één. Ik kocht smurfenblauwe zwempakstof, net zo blauw als de burqini op de foto die ik gezien had. De stof en de foto nam ik mee naar Marokko. Daar liet ik een burqini op maat maken. Toen ging grote smurf naar het strand. Want echt, in dat pak zag ik eruit als een enorme smurf. 

Later kocht in een echte Burqini. Daarmee wilde ik ook naar het zwembad in Amsterdam. Alleen mocht ik er niet in. Maar de vrouw in het oosten van het land mocht toch ook eerst niet en later wel? Dat kwam omdat ze het nieuws had gehaald. Nou, dan ging ik toch ook het nieuws halen? AT5 gebeld. Die hapten meteen natuurlijk. Maar ze belden wel eerst het zwembad waar ik was geweest. En toen mocht het ineens wel. Ze deden zelfs of ze niet wisten dat ze het eerst verboden hadden. "Maar u moet wel een echte merk-burqini hebben, mevrouw, anders mag het niet."

In het zwembad spraken vele vrouwen mij aan. Ook niet-moslima's. Waar ik het pak gekocht had. En of het fijn was om in te zwemmen. Veel vrouwen willen wel iets meer bedekt gekleed gaan in het zwembad, in plaats van wat je meestal ziet...

Over een paar weken zwem ik lekker in de zee in Marokko. Vorige week heb ik namelijk mijn nieuwe burqini besteld. De oude was uit de tijd dat ik nog een paar maten groter had. En hij was versleten en veel te streng-donkerblauw. Nu is het grijs met lichtblauw geworden. Maar ik kijk ook nog voor eentje erbij met een echte snoepkleur...

Ramadan, hoe hou je 't vol?

Dat is wel anders dan in de eerste jaren dat ik aan ramadan vasten deed. Ik weet het nog goed. Voor 7:00 uur 's ochtends een flink ontbijt met veel koffie, dan naar het werk en 's middags om 16:30 aan de soep. Dat telt bijna niet vergeleken bij hoe het nu is. Echt niet!

In 36 jaar reist de maand ramadan door alle seizoenen. Ieder jaar begint de maand tien dagen eerder. Dat is in deze tijd van het jaar dus van 3:00 uur 's nachts tot 22:00 's avonds niet eten en niet drinken. 

"Hoe hou je 't vol?" is een vraag die ik weleens gesteld krijg. Dat vraag ik mijzelf ook wel af hoor. Met een lage bloeddruk en een snelle verbranding heb ik vaak kleine beetjes eten nodig. Ik word snel duizelig. 

Maar toch...na enkele dagen vasten is het of je vleugels krijgt. En verder, het samen met je gezinsleden vasten verbreken is iedere keer weer zo'n mooi moment. Ramadan is een periode van berbondenheid. Het weten dat zoveel mensen in de wereld hetzelfde doen, sommige collega's die ook vasten, facebook vrienden die over ramadan posten. Je denkt aan hoe overvloedig we altijd leven en hoe er mensen in de wereld zijn die zoveel minder hebben dan wij. Het is dan de vraag omdraaien: "Hoe hou je het NIET vol?"

Een gezegende maand. Ramadan Mubarak!

Over, over en nog eens...

Dagenlang is het aan de gang. Proefwerkweek. Ik kan me niet herinneren dat er in mijn tijd proefwerkweken waren. Wat een stress, helemaal als je er eentje bij hebt die kiele kiele welles of nietes overgaat.

Het is voorbij. De uitslag is binnen. Van de jongste is het al duidelijk natuurlijk. Dat zou wat zijn als ze daar op de basisschool toets- of tentamenweken hadden. Al die kleintjes dagenlang aan tafeltjes vragen beantwoorden...voor die pubers is dat al een opgave.

Ik weet wat het wordt. Volgend jaar een examenjaar voor dochter één. Dochter twee gezellig op de school hier om de hoek in groep 5. En zoon, dat was echt kantje boord. Maar toch over naar de derde. Hoera!

Ik ga ook over. Nee niet naar een hogere klas, al lijkt me dat af en toe wel een leuke gedachte. Nee, ik ga over van een 36-urige werkweek naar een week die ik vooralsnog zelf moet gaan invullen. Meteen weer een hele volle werkweek buiten de deur, daar moet ik nog eens goed over nadenken. Nu eerst de komende drie werkweken afmaken en dan heel fijn met vakantie...

We own the night

Op de weg terug naar huis wachten voor de stroom vrouwen die veel later finishen dan je zelf hebt gedaan. Net of je zo'n snelle loper bent. Het voelt best stoer, terwijl het Niet waar is natuurlijk. Ik had gewoon het geluk dat ik in startvak #1 stond en dus met de eerste groep mocht starten. 

Laat was het wel. Als vroege ochtendloper trek ik dat eigenlijk niet. Maar wie wil de kans om met 5.000 vrouwen door de stad en onder het Rijksmuseum door te lopen nou laten liggen? De altijd vroege slaper die ik ben voelt zich nu of ze een avond zwaar is wezen stappen. Letterlijk gezien is dat gewoon de waarheid, punt. Eigen schuld!

Volgend jaar weer zoiets? Daar moet ik nog even goed over nadenken. Het levert je wel een leuke herinnering op. En een mooi t-shirt. Vorig jaar knaloranje, dit jaar groen-turquoise. Mag ik alsjeblieft de kleur van volgend jaar bepalen? Ra ra welke wordt dat dan?

 

Help! Mijn buurman...mijn man is klusser!

En nu ben ik moe. De hele dag klussen op zolder, daarna de stad in en vervolgens thuiskomen in een huis waar nodig opgeruimd moet worden. Nou, dat laatste ga ik toch echt niet doen met een 36-urige werkweek voor de boeg. Of wel?

Help mijn man is klusser! Dat betekent in dit geval niet dat de man er een potje van maakt of mij maandenlang laat leven in een huis dat te gevaarlijk is om in te wonen. Het houdt in dat er geklust wordt en dat iedereen meedoet totdat het af is. Dan ben je na het slopen zelf gesloopt. Maar dan heb je wel wat...

Het is allemaal de schuld van de buurman. Dat kun je makkelijk schrijven als je vrijwel zeker weet dat hij dit niet leest. Maar ook al zou hij dit wel lezen, dan zou hij het maar wat leuk vinden dat het allemaal door hem komt. Want het klussen begon toch maar mooi door die prachtige zolderkamer van de buurman. Hij zei: "De deur is open, ga maar eens een kijkje nemen". 

Toen ik dan eindelijk dat kijkje ging nemen was ik totaal verkocht. Wat een heerlijke, lichte, lege, rustige zolderkamer. Meditatie- of bidruimte, fijne kamer om in stilte heerlijk creatief bezig te zijn. En dat boomstambureau, dat wil ik ook! Ik ben jaloers...nee, in één hart kunnen jaloezie en geloof niet samen zijn. Maar toch...zo'n kamer op zolder hebben  is een heerlijk vooruitzicht voor de tijd die komen gaat...als ik even of misschien voor langere tijd niet buiten de deur werk. Heerlijk schrijven, nadenken, in een rustige omgeving zijn. Wie wil dat nou niet?

De man dus lief aangekeken, hem in 's buurmans kamer laten kijken met nadruk op het boomstambureau en de mooie vloer. Manlief ook meteen verkocht. Arme hij. Meteen aan het opruimen en slopen geslagen. Een project dat wel enige weken zo niet maanden in beslag zal nemen. Wat een vreselijke muren en krakkemikkige vloer. En wat een troep kan een mens hebben.

Morgen weer een nieuwe werkweek en nog zeven te gaan. In gedachten zit ik na de zomervakantie regelmatig overdag in een heerlijk rustige lichte zolderkamer...

Ontmoeting op de markt

Weet je wat 7shuma is? De 7 staat voor de h die van achter uit de keel komt. Hhhhhshuma. Dat is een woord hoor. Eigenlijk vind ik dat het te pas en te onpas wordt gebruikt in het Marokkaans dialect. Alles is 7shuma. Genant, schaamte. Dat vind ik niet leuk. Hoewel ik vandaag een ontmoeting had waarbij ik achteraf dacht: dat is wel 7shuma, omdat ik nooit gedaan heb wat ze vroeg. 

Het is zeker 13 of 14 jaar geleden. Ze kwam werken bij het bedrijf waar ik al jaren werkte. We spraken vaak af in de pauze. Vooral tijdens de ramadan was de band sterk. Wij vastten, terwijl de collega's om ons heen hun broodje aten. Ik nam haar mee naar huis en werd uitgenodigd bij haar en haar familie.

Dan komt het moment dat je elkaar niet meer ziet. Want zo gaat dat met collega's. Maar gelukkig is daar nu social media. Je komt in contact met mensen die je al jaren niet gezien of gesproken hebt. Geweldig!

Toch blijft er die afstand. De één schrijft: "Kom eens langs". De ander stuurt geen reactie of schrijft "Ik laat het je weten" en vervolgens komt het er nooit van. Te druk, te veel aan je hoofd of een andere vage reden. In Marokkaanse bewoordingen is dat nou 7shuma. Je hoort banden te onderhouden, elkaar te bezoeken en dan niet via de digitale weg.

Vandaag stond ze ineens voor mijn neus. Op de Bos en Lommermarkt. Het voelde  of we elkaar gisteren nog zagen. Wat leuk om haar weer te zien! "Kom je een keer langs? Wel echt doen he?" Dat waren haar woorden voordat we afscheid namen. 

"Wel echt doen he?" Galmt nog steeds na in mijn hoofd. Niet? Dat zou echt 7shuma zijn...

Op reis

Het valt mee. Echt schoon is die trein nou ook weer niet. Ook heb ik geen trek om er een broodje of zo in te nuttigen. Er is in tijden niet gedweild of gesopt, dat is duidelijk. Maar tot mijn knieën in de rotzooi zit ik gelukkig niet. Daar was ik wel bang voor gemaakt door de media. 

Ik ben dus op reis. Dat is heel wat voor mij. Eigenlijk best een heldhaftige daad voor een held op sokken...met stevige stappers. Mijn vertrouwde Amsterdam verlaat ik namelijk liever niet. Ik zeg altijd: als ik Amsterdam uit moet, verlaat ik Nederland beter meteen. Maar dat is omdat ik nergens anders in Nederland wil wonen dan in mijn geliefde Mokum.

En nu ga ik twee weken lang op en neer met de trein naar Arnhem. Opleiding volgen. Andere collega's ontmoeten. Een beetje netwerken. Uitdagingen aangaan. Verandering van omgeving. Dat is toch juist leuk? Natuurlijk, dat is spannend!

Wie de schoen past...

Als klein meisje wil je toch alles roze, of...goud? Roze hartjes, roze haartierelantijntjes, gouden lokken, gouden medaillon, gouden appel. En als je groot bent, wil je dan nog steeds van alles in een roze kleur, of je wentelen in alles wat goud is? 

Foute schoenen. Wat zijn dat nou weer? Nou, ik zal je vertellen, hoewel dat nauwelijks uit te leggen is. Of schoenen 'goed' of 'fout' zijn, is een gevoel. Maar één ding is zeker. Schoenen zeggen veel over een persoon. Want eerlijk, of je altijd op naaldhakken loopt, altijd stevige ruige stappers draagt of eeuwige teenslippers aan hebt, bepaalt toch je loop, je houding en je kijk naar de wereld? Precies. Nou, en wat 'fout' of 'goed' is aan schoenen, dat bepaal je meestal zelf. Alhoewel...

Ik heb echt hele foute schoenen gekocht. Althans, dat kan eigenlijk niet. Want het zijn schoenen van het merk dat ik al 32 jaar draag. En dat is absoluut niet 'fout'. Ik was zo blij die eerste keer, ik weet het nog goed. Ik droeg kistjes uit de legerdump die minstens 3 maten te groot waren. En niet toegeven natuurlijk dat ze eigenlijk niet lekker zaten, zelfs niet aan mezelf. Maar eindelijk, eindelijk kwamen de Dr. Martens ook in mijn maat. Wie de schoen past, trekke hem aan.

Nu, 32 jaar later, draag ik ze nog steeds. Manlief heeft ze ook al een keer gehad. En dochterlief vond ze eerst maar stom, maar nu draagt ze niet anders. Je hebt ze tegenwoordig in allerlei modellen en kleuren. Deze week heb ik de stoute schoenen aangetrokken. Ik heb een kleur gekocht die eigenlijk echt 'fout' is. Want ze zijn van goud. Maar de schoen zelf, die is weer niet fout. Pfff het wordt nu wel ingewikkeld. 

De eerste reacties zijn al binnen en ik heb ze pas een paar uur gedragen. Het begon met het "afzichtelijk" van één van mijn gezinsleden. Een mevrouw sprak me lachend aan en zei: "Wat heeft u mooie schoenen aan". Ik zei tegen haar: "dank u wel." Toen ze bleef lachen vroeg ik: "Vindt u ze echt mooi, of maakt u een grapje? Dat mag best hoor!" Op de fiets zag ik verschillende mensen naar mijn schoenen staren. Een buurman zei dat hij ze mooier had gevonden als ze zilverkleurig waren geweest. 

Als klein meisje heb ik niet van gouden schoenen gedroomd. Maar nu heb ik dus gouden schoenen. Dat is zó fout, dat het er leuk van wordt. Stiekem hoop ik wel dat ze er snel versleten uit gaan zien...

Dagje toerist spelen in eigen stad

Wat is dat lang geleden! Ik ga bijna nooit naar de stad. De enige keren dat ik ga is wanneer de kinderen kleren nodig hebben. Maar met al die online winkelmogelijkheden wordt fysiek winkelen nu zelfs nóg zeldzamer. En dat wachten en passen in die overvolle kledingwinkels. Nee, ik kan wel wat leukers verzinnen.

Het is meivakantie. Plannen om een paar dagen weg te gaan worden wegens omstandigheden niet uitgevoerd. Last minutes zijn heus niet zo goedkoop voor een heel gezin of vallen net buiten de vakantieperiode. Dan maar dagjes weg, gewoon lekker eruit en vooral geen eten koken in de avond. Dagje Amsterdam is voor veel mensen echt een uitje. Zelfs als je je hele leven in die stad woont.

Het Waterlooplein is waar je vroeger voor kistjes en leren jassen heen ging. Tegenwoordig is wat je er kunt kopen echt afgestemd op de toerist. Voor een nu nog even 'geheime' missie koop ik een T-shirt met de drie kruizen die het wapen van Amsterdam symboliseren. De verkoper besteedde iets te speciaal aandacht aan mij. Toen ik wegliep keek hij ons nog na. Toen zag ik iets aan hem waardoor ik me ineens afvroeg: is het een man of een vrouw, of beide? 

De fiets hadden we vanwege de regen laten staan. Lopend kom je veel meer leuke en aparte dingen tegen. Zoals de fiets met allemaal schattige badeendjes. Ik had wel even willen proberen of de fiets echt kon drijven...

Nog een dagje toerist in eigen stad spelen zit er voorlopig niet in. Hoewel er nog zat leuke plekjes zijn om te bekijken...

Lang leve de koning!

Waarom denk ik nou niet aan onze eigen Willem Alexander als ik die uitroep hoor? Ik denk aan de film Lion King, waarin Scar zijn broer Mufasa met zijn klauwen vasthoudt, die uispraak doet en vervolgens zijn broer het ravijn ingooit. Wat een associatie. Nou ja, lang leve onze koning dan. Hij is vandaag dus echt jarig. Hoewel we niet komden wachten en gisteren met z'n allen alvast maar het lang zal hij leven vierden.

Dit jaar zouden we een keer niet op de vrijmarkt gaan staan. De weersvoorpellingen waren toch al niet te best. Maar dat was de hele afgelopen week al zo. Maar goed, het plan was om 's ochtend heel vroeg op de vrijmarkt in Amsterdam Zuid te gaan rondkijken. Want daar staan al die rijkelui met hun mooie spullen. Of ze die verkoop nodig hebben. En of wij nog meer spullen nodig hebben. Onze hele zolder lag al vol..

Het ging toch anders. Om zes uur in de ochtend werd ik wakker van gestommel op de trap. Ik liep naar de gang waar licht brandde. Er was geen man en geen zoon meer in huis. Ik keek naar buiten. Aahh nee he? Laat ik maar weer naar bed gaan. Anders ga ik straks ookee naar de Kinkerstraat. Die kleine auto van oms stond helemaal volgeladen met spullen. Manlief had het in zijn hoofd gehaald om toch maar te gaan verkopen op de vrijmarkt. Waarom ook niet? Die zolder moest eens leeg. En de man is een geboren handelaar. Dat komt wel goed. 

Dat was me het dagje wel. Eten en drinken voor de handelaars naar de Kinkerstraat brengen. Nog een paar spullen voor de verkoop in de fietsbak laden. Aan het einde van de dag doodmoe. Maar lekker verdiend, dat toch wel.

Vandaag, op de echte verjaardag van de koning, gaan we het verdiende geld weer uitgeven. Even een klein feestje vieren. Samen iets gezelligs doen. En dan wat gaan eten. Net een beetje alsof je verjaardag viert. Lang zullen ze leven!

Streng

"Jij bent toch moslim?" Dat is een vraag die ik niet vaak gesteld krijg. Maar toch kwam hij een keertje. Alsof dit niet zichtbaar is. Het was natuurlijk een aanloop naar iets anders.

"..,,ehm...,jaaaa?" was mijn wedervragende antwoord. "Ben jij streng?" was de volgende vraag. "Nou, nee, ik vind mijzelf niet streng." zei ik. "Vast jij in de Ramadan?" was vraag drie. "Jawel" kwam ik terug. "Nou, dan ben je streng." was de uiteindelijke conclusie.

Okay, even slikken. Of ach, helemaal niet! Gewoon even lachen. Want wie bepaalt hoe, wie of wat streng is? Is daar een algemene afspraak over gemaakt die landelijk of over de hele wereld geldt? 

Ik vind mezelf niet streng. Ja, ik houd me aan bepaalde regeltjes. Dat zien anderen wellicht als streng. Maar het wordt pas streng als ik die regeltjes aan anderen opleg. 

Ik hou van discipline, van regelmaat en steeds terugkerende bezigheden. Dat is goed en gezond voor ieder mens. En ja daar zitten ook geloofszaken bij. Betekent dat dan ook meteen streng? 

Strikt is dan misschien een betere benaming dan streng. Streng voor mezelf, mild voor anderen. Ben ik dat dan? Een mooi streven in ieder geval...

Jantje bij paaltje deel II

Nee ik heb geen lijstje bijgehouden. Jantje is namelijk niet nog eens bij paaltje gekomen. Zelfs een ezel... Dit keer was er wel een boom in het spel...

Wildplassen, wat is dat nou? Najib wist daar wel raad mee. Hij legde uit wat dat was door wilde bewegingen te maken en erbij te schreeuwen. Net zoiets als wild om je heen slaan. Maar dan plassen.

Een moslimman hoort helemaal niet tegen een boom of paal aan te plassen. Als je dat maar weet Najib. Een moslimmeneer moet gewoon, net als een vrouw, zittend naar het toilet. Wat vond ik dat leuk toen ik dat voor het eerst hoorde. Wat beschaafd is dat en solidair met de vrouw bovendien. Ik denk dat ik dat maar eens aan ome jeweetwel, dat nepblondje in Den Haag schrijf. Kan hij nog wat van leren.

Tijdens een hardlooptraining in het Vondelpark moest de man zo nodig. En dus maar tegen een boom. Dat kan natuurlijk niet he? Even later liep geen blonde ome, maar oom agent langs. Dat was op het nippertje.

"Ik kreeg bijna een wilde bon" kwam de man mij vertellen. Waar ging het nou om? Wildplassen? Wild met een bon om je heen slaan? Of gewoon niet doen wat hoort in je geloof? Er kwamen in ieder geval geen Jantje, geen blonde ome en geen geldboete bij kijken...

 

Mijn verhaal

Ze sprak me aan, zoals wel vaker gebeurt als je een collega tegenkomt op de gang. Ze zei: "ik wil zo graag eens je verhaal horen". Het gebaar dat ze erbij maakte ging over mijn hoofdbedekking. Welk verhaal ze bedoelde was mij eigenlijk al duidelijk voordat ze het gebaar maakte.

Natuurlijk wil ik mijn verhaal vertellen. Maar hoeveel tijd heb ik dan nodig? En wat wil je precies allemaal weten? Neem maar een weekje vrij zou ik zeggen, dan gaan we samen gezellig koffiedrinken, lunchen en wandelen. Mag ik jouw verhaal dan ook horen?

Een boek wil ik ook wel schrijven. Wie mij kent weet dat ik al best lang met dat idee rondloop. Maar wat is nou het meest interessant voor een groot publiek? Waarom ik mijn hoofd ben gaan bedekken? Of ik bid, vast en andere religieuze handelingen bezig? Of streng gelovig zijn en veel lachen met elkaar samengaan? Waarom ik soms zeg dat ik een moslim-anarchist ben? Kan dat wel?

Laat ik niet op de zaken vooruitlopen. Ik ga een keer pauzeren met die collega die mij zo aardig op de gang aansprak. Mijn verhaal vertellen. En haar ook vragen stellen. Omdat ze er zo open over deed. En er niet alvast een oordeel over had. Dat is het allerbelangrijkste.